Поздравь учителя!

Министерство образования и науки Республики Татарстан с 22 сентября по 5 октября 2010 года в рамках Года учителя проводит специализированные республиканские акции «Поздравь учителя!» и «Поздравь воспитателя!»
Данные акции призваны содействовать повышению статуса учителя и нравственному воспитанию молодёжи и школьников.

( Читать дальше )

Г.Исхакый әсәрләрен милләтебезгә кайтаруда беренче адымнар

80-90 нчы елларда милләтебез тагын бер күтәрелеш чорын кичерде. Татарстанда гына түгел, бөтен дөньяда сибелеп яшәүче татар халкының бөек улы, классик язучыбыз Г.Исхакыйның исеме туган илебезгә кире кайтарылды. 1919 нчы елдан бирле Ватаныбыздан читтә яшәгән газиз милләттәшебез гомер буе туган илен сагынып яшәгән, татар халкының тормышын-яшәешен барлап, күзәтеп торган, милләтенең бәхетле булуы өчен көрәшүен дәвам иттергән. Барыннан да бигрәк, Г.Исхакыйны милләтебезнең укымышлылыгы, мәгърифәтле булуы, телебезне һәм иманыбызны саклап калу мәсьәләләре кызыксындырган. Болар бар да аның иҗатында да чагылыш тапкан.

( Читать дальше )

IX татар сыйныфында “Идегәй” дастаны буенча үткәрелгән дәрес планы

VIII сыйныфта “Идегәй” дастаны өйрәнелә, ләкин IX сыйныфта, Алтын Урда чоры әдәбиятын үткәндә, бу әсәрне кабат искә төшерү һәм шул чор белән бәйләп өйрәнү бик тә зарур, минемчә. Бу сыйныфта укучыларның карашлары да формалашкан, тарихи чорны аңлау дәрәҗәләре дә тирәнрәк үскән була. Алдагы сыйныфта өйрәнгәннәрне исәпкә алып, IX сыйныфта мин семинар дәрес үткәрүне кулайрак күрәм. Тарихның бу чорын чагылдырган мәкаләләрдән, төрле журналлардан файдаланам, укучыларны Идегәй, Туктамыш хан һәм башка геройларның характеры, төрле бәрелешләр сурәтләнгән текстлар белән тәэмин итәм. Сораулар алдан ук бирелә, һәр укучы аларга мөстәкыйль әзерләнә, чөнки өстәмә материалларның кирәклесен сайлап алу мөмкинлеге бирелә (“Мирас”, “Татарстан” журналларында чыккан фәнни мәкаләләр һәм бу журналлар үзләре укучылар карамагында, ягъни кабинет китапханәсендә саклана). Бу язмамда семинар дәреснең планын тәкъдим итәм. Дәрес барышында кулланыла торган текстларның үзләрен кертеп тормадым, әйтеп кенә уздым, чөнки алар һәр укытучыда да бар.

( Читать дальше )

Рухи иман сафлыгы (Абдулла Алишның тууына 100 ел тулуга багышланды)

Тарихның кайсы гына чорын алып карама, татар халкы кебек авыр сынауларга дучар ителгән бер генә халык та юк. Бөек Ватан сугышы халкыбызны яңа фаҗигаләргә дучар итте: бәхетле булырга туган йөз меңләгән ир-егетләрне сакал-мыек чыкмас борын кара гүргә кертте, җиләктәй кызларыбызны мәңге тол калдырды. Ни генә булмасын, сугыш кырларында үзен аямыйча көрәшкән халкымның батыр уллары ватанпәрвәрлекнең бөек үрнәкләрен күрсәткән. Хәтта әсирлеккә төшкән ир-егетләребезнең, дошманның үз өнендә торып, әкият геройларына тиңләшерлек каһарманлык кылулары моңарчы тарихта күрелмәгән искитәрлек нәрсә булып тора. “Плетцензее төрмәсендә гильотина белән башлары киселгән биш мең политик тоткын арасында унбер татар егете булганлыгын тарих мәңге исендә тотачак… Иң авыр җәзага тартыр өчен җәлилчеләрне III рейх газраилләре ни дәрәҗәдә күралмаска тиеш булган соң?” – дигән сорауны куя Ә.Гаффар “Дастанчылар” мәкаләсендә. Шунда ук җавабын да бирә: “Фашизмга сатылмау кеше өчен иң кадерле нәрсә — җан белән түләнгән. Хәер, җәлилчеләргә иң кадерле нәрсә җан булмаган, ә халык пакьлеге, хәрби антка тугрылык, Ватанга бирелгәнлек, илдәге туганнарны ярату.”

( Читать дальше )

Дәрдемәнд – шагыйрь-философ

Татар мәктәбенең 7 нче сыйныфында (рус мәктәбенең 10 сыйныфында) Закир Рәмиевнең (Дәрдемәнд) тормышын һәм иҗатын өйрәнү каралган. Үз чорының башка шагыйрьләреннән тормышы белән дә, иҗаты белән дә аерылып торган бу шагыйрь белән таныштырганда, мин күбрәк аның шәхесенә, гражданлык позициясенә игътибар итәм. Болай эшләгәндә, аның иҗатына анализ ясау, шагыйрьнең ни әйтергә теләгәнен аңлау күпкә җиңелрәк. Дәресемне мин шуларны исәпкә алып үткәрдем. Бу – беренче дәрес, вакытның күбрәк өлеше шагыйрьнең биографиясенә багышланганга күрә, берничә шигыре генә өйрәнелде. Икенче дәрестә дәреслектәге шигырьләре анализлана, беренче дәрестән соң бу укучыларга җиңелрәк бирелә.

( Читать дальше )

Фатих Әмирхан – психологик анализ остасы

Татар әдәбиятының үсеш тарихында тирән эз калдырган шәхесләрнең берсе Ф.Әмирхан үзенең күпкырлы иҗаты белән аерылып тора. Язучының үткен сатирик тел белән иҗат ителгән әдәби һәм сәяси-публицистик әсәрләрендә милләт язмышы өчен борчылып яшәү, аны югары мәдәниятле, прогрессив аңлы итеп күрергә теләү сизелеп тора.
Ф.Әмирхан, беренче чиратта, әдәбиятыбызның иң зыялы классик язучыларның берсе. Шул ук вакытта ул гаҗәеп оста журналист та, татар әдәби тәнкыйтенә нигез салучы да. Әдип — яшьләр газетасы “Әльислах”ны оештыручы һәм “Кояш” газетасының җаваплы секретаре буларак, үзен таныткан шәхес. Моннан тыш Г.Камал, С.Рәмиев белән берлектә татар театрын оештыру эшендә янып йөрүче Ф.Әмирхан — үзенең “Яшьләр”, “Тигезсезләр” исемле пьесалары, төрле спектакльләргә язган рецензияләре белән театр сәнгатен үстерүгә зур өлеш керткән киң белемле, эрудицияле шәхес.

( Читать дальше )

Идел Болгары ханнары (VII – X гасырлар)

Тарихын белмәгән халык
Белгәннәрнең колы була.
Г. Афзал

Тарих ул – хәтер. Хәтер югалса, яшәешнең бөтен мәгънәсе югала. Үз халкыңның тарихын өйрәнмичә, аның үткәнен белмичә, хәзерге тормышны аңлап, яңаны төзеп булмый. Тарихын белмәгән яки аны бөтенләй оныткан халык юкка чыгачак. Безнең тарихыбызны күпме генә оныттырырга, юк итәргә тырышмасыннар, татар халкы барыбер үзен саклап кала алган. Үз тарихын бөртекләп җыйган ул, чөнки борынгы тарихи кулъязмаларыбыз басып алучылар тарафыннан юк ителгән, исән калганнары дөнья буйлап таралган. Англия, Стамбул, Каһирә, Лейпциг китапханәләреннән табарга була әдәбиятыбызны, тарихыбызны чагылдырган материалларны. Әмма татар баласы аларны өйрәнүдән мәхрүм ителгән, чөнки дәреслекләрдә рус тарихы гына урын алган. Анда исә татар халкы турында күп нәрсәләр ялганга төрелеп, уйдырма хәлендә бирелгән. Татар тарихы укытыла торган дәреслекләр дә камил түгел. Аларда фәннилек саклана, әмма ул катлаулы, аңлаешсыз итеп язылган. Матур рәсемнәр белән бизәлеп, һәр баланың күңеленә үтеп керерлек мавыктыргыч телдә язылса, күпкә яхшырак булыр иде. Ә бит татар халкы — күпләргә үрнәк булып торырлык бөек тарихлы, мәдәниятле халык. Бүгенгесе көндә һәр татар баласының үз телен югалтмавын, милли үзаңының үсүен теләсәк, иң элек аңа борынгы бабаларының кем булуын аңлатырга, тарихын тиешенчә өйрәтергә кирәк дип саныйм. Шул чагында гына ул башын югары күтәреп, кимсенмичә, аягында нык басып торыр, горур булыр. Моңа иманым камил.

( Читать дальше )

Гүзәлия Тарханова сайты. Татар телен укыту серләре

tarkhanova.ru

Тарханова Гүзәлия Инсаф кызы 1954 елның 22 нче июлендә Актаныш районы Калмаш авылында туа. 1971 елда Такталачык урта мәктәбен тәмамлап, КДУның тарих-филология факультетына укырга керә. Аны тәмамлагач, 10 ел дәвамында Чистай районы Татар Талкышы авылында тарих укыта. 1983 елда гаиләсе белән Яр Чаллыга күчә һәм шәһәр мәктәбендә татар теле һәм әдәбиятын укыта башлый. Шунда ук Өзлексез педагогик белем бирү институтында (ӨПББИ) татар теле һәм әдәбият белегечлеге буенча диплом ала. 1991 елдан алып 2009 елга кадәр 22 нче урта гомуми белем бирү мәктәбендә эшли, татар теле укытучыларының методик берләшмәсен җитәкли. 15 ел дәвамында татар теле укытучыларын аттестацияләү буенча шәһәркүләм эксперт группасында һәм олимпиада, медаль эшләрен тикшерү буенча шәһәр комиссиясендә уңышлы эшләп килә. 2009 елда гаиләсе белән Казанга күчеп килә һәм хезмәт эшчәнлеген Вахитов районының 96 нчы гимназиясендә дәвам итә.

( Читать дальше )

УМК «Планета знаний»

Методический семинар

«УМК «Планета знаний» как фактор конструирования информационно-образовательного пространства младших школьник»»
Цель:
• Информационно-методическая поддержка учителей начальных классов в ходе внедрения «Федеральных государственных образовательных стандартов общего образования» в практику работы школ

Программа семинара:

( Читать дальше )

Центры компьютерной грамотности в рамках инициативы Microsoft «Твой курс»

Пресс-релиз

На базе Московской финансово-юридической академии открываются центры компьютерной грамотности в рамках инициативы Microsoft «Твой курс»

Жители Центрального региона, не имевшие ранее доступа к информационным технологиям, смогут пройти бесплатное обучение работе за компьютером и повысить свою конкурентоспособность на рынке труда Москва, 14 июля 2010 года — Сегодня в рамках инициативы Microsoft «Твой курс» на базе более чем 15 филиалов Московской финансово-юридической академии (МФЮА) в Москве и ряде других городов России начали свою работу центры компьютерной грамотности.

( Читать дальше )